یک سوال از شما دارم. یک سوال ساده است، اما پاسخ دادن به آن دشوار. بنابراین من واقعاً می خواهم که قبل از خواندن کل مرور، خوب فکر کنید. باشه؟ بله، من هنوز معلم نشده می‌خواهم معلم بازی در بیاورم؛ سوال من این است:

حقیقت چیست؟

این یکی از آن سوالات بی پاسخ است که از زمانی که ما قادر به پرسیدن سوال هستیم، ما را دچار مشکل کرده است.

این رمان مصور درباره جستجوی یک نفر در مسیر پاسخ به این پرسش است. آن مرد «برتراند راسل» بود_ریاضیدان، منطق‌دان، فیلسوف، فعال سیاسی و برنده جایزه نوبل. و ما زندگی‌اش را از کودکی تا اواخر بزرگسالی دنبال می‌کنیم، زیرا او در جستجوی بنیادی تزلزل ناپذیر در ریاضیات و منطق و حقیقتی مطلق است که بتواند بر آن تکیه کند.

راسل در کودکی با این پرسش که چرا اوضاع به این شکل است زندگی می‌کرد و از مادربزرگ سلطه‌گر خود پاسخ خوبی دریافت نکرد. تا زمانی که او با هندسه آشنا شد: اثبات ریاضی. او سرانجام توانست چیزی پیدا کند که می‌تواند در جهان به آن مطمئن باشد. تصور می‌کرد که ریاضیات پاسخ همه چیز خواهد بود.

اما در ریاضی یک نقص وجود داشت – بدیهیات. ریاضیات برای کارکردن بر روی یک سری بدیهیات تکیه کرده؛ بنابراین، بدیهیات چیزی است که تصور می‌شود درست است تا بتوانید به اثبات چیزهای دیگر بپردازید. این امر باعث شد راسل جوان شروع به جستجوی ریاضیات جدیدی کند که بتواند پایه‌های ریاضی را تعریف کرده و در نتیجه درک ملموسی از جهان ارائه دهد.

البته او شکست خورد. به طرز دیدنی. ازدواج شکست خورده، دوستی‌های خراب، بیماری و وسواس او برای  یافتن حقیقتی مطلق برای جهان. البته شکست او کاملا بی نتیجه نبود؛ به لطف کار راسل و دیگران، این رشته‌ها به گونه‌ای پیش رفتند که زندگی مدرن ما را ممکن ساخت.

با این حال، همانطور که نویسندگان این کتاب تاکید می‌کنند، دغدغه اصلی آنها در این حماسه بیشتر افراد است تا ایده‌ها. افرادی که به خوبی طراحی شده‌اند افرادی هستند که ابعاد مختلفی از احساسات و تاریخ و عاشقانه و اهداف و ناراحتی دارند. آن‌ها از شرایط خود ساخته شده‌اند و ایده‌های آنها هم از اینجا می‌آید.
کمدی منطق به چه معناست؟

کمدی منطق به همان تعبیر کمدی است که اثر بزرگ دانته، کمدی الهی، کمدی است: سفری از تاریکی به روشنی.
کمدی منطق رمانی تاریخی است که قهرمانان اصلی آن، راسل، کانتور، فرگه، هیلبرت، گودل و ویتگنشتاین مسیری بسیار ناهموار را برای دستیابی به حقیقت طی می‌کنند، مسیری که بعضی از آن‌ها را به مرز جنون می‌کشاند، و بعضی را از آن مرز می‌گذراند.امّا داستان پایان خوشی دارد…

نقاط مثبت و کلیدی

این کتاب از جهات مختلف جالب است: انتخاب موضوع ، شیوه ارائه و شیوه روایت.

حتی مقدمه و کتابشناسی با گرافیک همراه است.

آپوستولوس دوکسپادیس وکریستوس پاپادیمینتریو یک داستان جذاب از مردی که اغلب توسط عموم مردم نادیده گرفته می‌شود، گردآوری و آن را در رسانه‌ای جذاب ارائه کرده‌اند: رمان گرافیکی. این هنر، فوق العاده است. نوعی سادگی دارد که پیچیدگی موضوعش را  کمرنگ می‌کند و یک حس عالی از قصه گویی را نشان می‌دهد.

سطوح جذاب دیگری غیر از هنر گرافیک نیز وجود داشت، از جمله ارتباط با موسیقی، ادبیات، زبان، شعر، سیاست، تاریخ و بسیاری موارد دیگر.

اگر هیچ از منطق سر در نمی‌آورید مهم نیست – همانطور که خود سازندگان اذعان دارند، همه سختی‌ها صرف شد تا این رمان گرافیکی شود و به هیچ وجه کتاب ریاضی/علوم/فلسفه نباشد. داستان مرکز کتاب است، به همین دلیل خواندن آن بسیار سرگرم کننده است. با وجود ایده‌های طولانی و پیچیده، هرگز خسته نمی‌شوید و صفحات را با لذت ورق می‌زنید.

توصیه به چه کسانی

این کتاب آغازگر منطق نیست. اگر به دنبال این هستید که بدانید منطق چگونه کار می‌کند، یا می‌خواهید کمی بیشتر در مورد ریاضیات بدانید، بهتر است به دنبال کتاب دیگری باشید.(هرچند حسرت می‌خورم که کاش در دبیرستان معلم منطق‌مان این را دستمان می‌داد!)

همانطور که نویسندگان در ابتدا به ما می‌گویند، این یک کتاب داستانی است، یک تراژدی بزرگ.

من کتاب کمدی منطق را به هر کسی که مایل است در سینمایی با تصاویر جذاب به تماشای داستان منطق، فلسفه و ریاضی بنشیند، توصیه می‌کنم.

حتی اگر اهل رمان‌های گرافیکی و مصور نیستید، این یکی را باید بخوانید.

کمدی منطق (زندگینامه مصور برتراند راسل)

نویسنده: آپوستولوس دوکسپادیس | کریستوس پاپادیمینتریو

مترجم: امیرحسین اصغری

۳۴۴ صفحه

انتشارات فاطمی