در طول زندگی، از آن‌جایی که عقل‌رس می‌شویم و تا وقتی که روزمرگی ما را در خود غرق نکرده، مدام با پرسش‌هایی ساده ولی بنیادی مواجهیم که اکثراً آن‌ها را کودکانه! می‌دانند درحالی که بخش مهمی از رفتارها و هنجارهای زندگی سالم، به مداقه و پاسخ به همین مسائل ختم می‌شود. پرسش‌هایی نظیر:
– زندگی چیست؟
– چرا ما برای زنده ماندن نفس می‌کشیم؟
– آیا موجودات دیگر هم نفس می‌کشند؟
-وطن یعنی چه؟
– سرباز کیست؟
– چرا آزادی مهم است؟
و بی‌شمار پرسش دیگر که همه در حوزه‌ی علوم انسانی با عنوان«فلسفه»، دسته‌بندی می‌شوند. اما خواندن و فهم فلسفه برای همه راحت نیست و شاید این اولین و حتا اصلی‌ترین دلیل بی‌اعتنایی ما به «فلسفیدن» باشد. این که در حوزه‌ی آموزش، چه‌گونه با فلسفه برخورد می‌شود و اهمیت آن برای ما چگونه رده‌بندی می‌شود هم می‌تواند در این پیچیدگیِ شاید ناخواسته، مؤثر باشد.
«خودآموز فلسفه»، نوشته‌ی «مل تامپسون» از آن کتاب‌های فلسفی است که در کنار توجه به اهمیت موضوع- نه لزوماً سخت بودن آن- با زبانی شیوا و نثری محکم به تبیین فلسفه از راه بررسی دیدگاه‌های فلاسفه به مفاهیم مهمی از جمله:
– شناخت
– فلسفه‌ی دین
– ذهن و جسم
– فلسفه‌ی علم
– فلسفه‌ی اخلاق
– و دورنمای فلسفه‌ی امروز
می‌پردازد.
این که «مل تامپسون» به‌جای انتخاب زبان سخت استدلالی، با نشان‌دادن مثال و بررسی نظرات فیلسوفان مختلف در باب موضوعات اشاره شده، آن‌ها را بررسی می‌کند، مهم‌ترین حسن کتاب است.
مباحث مطرح شده در «خودآموز فلسفه» در دو دسته‌ی کلی «ماهیت واقعیت» و «دانسته‌های قطعی» بررسی می‌شوند و با نگاهی آسان ولی جامع به سه مقوله‌ی دین، ذهن و علم به‌عنوان مباحث اصلی فلسفه، گزاره‌های تحلیل و ترکیبی این مفاهیم را بررسی می‌کند.
کتاب به هیچ‌عنوان هوادار و سرگشته‌ی دیدگاهی خاص نیست و همه‌ی تلاش خود را برای آموزش تعمق و دقت بیش‌تر به اطراف- به‌عنوان کوشش اصلی فلسفه- به کار می‌بندد که خواننده را معذب در برابر زبان پیچیده‌ای نمی‌کند.
احمدرضا سلیمانی
