شب عاشقانِ بی دل چه شبی دراز باشد
تو بیا کز اول شب درِ صبح باز باشد
یک دقیقه تمام شادکامی! آیا این نعمت برای سراسر زندگی یک انسان کافی نیست؟
سنپترزبورگ شهری است عجیب و وصفناپذیر و بسیار دلانگیز که با رسیدن بهار تمام توان و نیروی شکوهمندش را نمایان میکند و خود را میآراید و رنگین میشود و تمام شکوهش را به نمایش میگذارد. مردم این شهر کاروان کاروان از شهر به ییلاق مهاجرت میکنند ولی شخصیت اصلی داستان جوانی ۲۶ ساله است که نام مشخصی ندارد. او در یک آپارتمان کوچک به همراه خدمتکار پیرش ماتریونا زندگی میکند و کسی را ندارد که برای دیدنش مهاجرت کند.
مرد جوان قصه شب های روشن علاقهای به ارتباط با دیگران ندارد زیرا در طول عمر خود با هیچ کسی رابطه عاشقانه و دوستانه نداشته است. شاید کمی عجیب به نظر برسد اما مرد جوان بهجای آدمها به دیوارها و سنگفرشهای خیابان عشق میورزد. او در شبی دلانگیز مشغول قدمزدن بود که متوجه چیز عجیبی میشود. دختری در مسیر راهش ایستاده و به جانپناه آبراه تکیه داده و در حال گریستن است. جوان ناخودآگاه به سمت دختر کشیده میشود و طی یک اتفاق با او آشنا میشود.
آنها روز بعد با یکدیگر قرار ملاقات میگذارند و داستان زندگی خود را برای یکدیگر تعریف میکنند و جوان خوشحال از اینکه دوستی تیزهوش و زیبارو همانند گلی به سبزه آراسته پیدا کرده.
دختر جوان که ناستنکا نام دارد ۱۷ ساله است او هم تنها و رؤیاپرداز است و در کودکی پدر و مادرش را ازدستداده و مادربزرگش سرپرستی او را برعهده گرفته است.
شبهای روشن عنوان این گوهر شبچراغ است که داستایوفسکی در دست ما نهاده، در دنیای صورت پدیدهای است فیزیکی که در تابستان در نواحی شمالی کره خاک پیش میآید و علت آن زیادی عرض جغرافیایی این مرزهاست و باعث میشود که شب تا صبح هوا مثل آغاز غروب روشن بماند.
داستان کوتاه شبهای روشن دو فریاد اشتیاق است که طی چهار شب و یک روز بههمبافته شده است. داستان حکایت تلخی، امید، عشق و احساسات عاشقانه یکطرفه میان دو غریبه تنها و سرگردان را روایت میکند که میخواهند در کنار هم به آرامش برسند.
لحن کتاب کاملاً صمیمی است انگار که رابطه صمیمی و نزدیکی بین مخاطب و نویسنده وجود دارد و با نثری روان و منسجم توسط سروش حبیبی ترجمه شده است.
این اثر کوچک همانند دیگر آثار داستایوفسکی از زندگی راستین او نشئتگرفته و سوزجان و جلوهای از دردهای او است. اگر دوست دارید بدانید که گذشته ناستنکا چه بوده و پایان رابطه آنها چه خواهد شد کتاب شب های روشن که یک داستان عاشقانه کوتاه از خاطرات یک رؤیاپرداز هست را بخوانید.