
مصر باستان در ذهن بیشتر مردم، سرزمین شگفتانگیزی است. سرزمینی که اگر آثار تاریخی باقی مانده از آن وجود نداشت، میشد گمان برد که به افسانهها تعلق دارد. داستان سینوهه ما را به سفر در این سرزمین افسانهای دعوت میکند.
“سینوهه” شخصیت تاریخی و زاده ذهن نویسنده فنلاندی، میکا والتاری است. این کتاب که در سال ۱۹۴۵ نگاشته شده است، اولین و موفقترین رمان تاریخی میکا والتاری است که برای وی شهرت بین المللی به ارمغان آورد. والتاری به دلیل علاقه فراوان به تاریخ مصر باستان و به ویژه دوره سلطنت فرعون “آخناتون” که اولین پرستنده خدای یگانه در تاریخ مصر است، به نگارش داستان زندگی و پرماجرای شخصیت نیمه تخیلی سینوهه میپردازد.
داستان از زبان سینوهه پزشک مخصوص فرعون این چنین آغاز میشود:
《من سینوهه فرزند سن موت و همسرش کیپا، این کتاب را مینویسم و آن را نه در مدح خدایان و نه در مدح فراعنه مینگارم، چرا که از هر دو سخت به تنگ آمدهام. این کتاب را نه از سر ترس و نه امید به آیندگان، بلکه تنها برای خودم مینویسم…. روز تولد من مشخص نیست؛ چرا که مرا درون سبدی بافته از حصیر در ساحل نیل یافتند. مادرم کیپا مرا در میان نیهای ساحل نزدیک خانهاش در حالی یافت که چلچله های مهاجر بالای سرم چهچهه میزدند》.
سینوهه پزشک مخصوص فرعون که بعدها به شکافنده جمجعه معروف شد، توسط یکی از کاهنین معبد آمون که از دوستان پدرش بود، وارد معبد آمون میشود و در آنجا درس پزشکی را میآموزد و در پس همه این ماجراها هویت و شخصیت واقعی خود را کشف میکند. سینوهه از داستان زندگیاش، اتفاقات و ماجراهای معبد آمون، از تحصیلش در معبد، از نحوه آشناییاش با شخصیتهای گوناگونی چون هورمهب،مینا،مرینت، از سفرهایش به شهرهای میتانی، کرت، سوریه، از آداب و رسوم و فرهنگ تمدن مصر و کشورهای سفر کردهاش برایمان میگوید.
میکا والتاری در کتاب خود شخصیت تخیلی سینوهه را با داستان زندگی شخصیتهای واقعی تاریخی به ویژه آخناتون میآمیزد. ولی در عین حال با دقتی وسواسگونه و مطالعات فراوان، تمام جزئیات زندگی در مصر باستان را به تصویر میکشاند و خواننده را وادار میکند تا به دنبال کشف هر موضوع تا انتهای کتاب پیش رود.
نثر داستان قوی و استخواندار است و پر از شخصیتهای مختلف و توصیفات فراوان از همه چیز است که به زیبایی و شکوهمندی آن کمک کرده و به هیچ عنوان کسلکننده نیست. اگر به مردمشناسی و تاریخ علاقمند باشید خواندن کتاب سینوهه شما را شگفتزده خواهد کرد.
نویسنده در این کتاب به زیبایی احساسات مختلفی چون ترس، دوستی، عشق، ترحم و نفرت را تشریح میکند و مخاطب را مشتاق میکند که از لحظه شروع داستان تا پایان آن، در انتظار حوادث پیشبینی نشدهای با کتاب بماند. این رمان بسیار زیبا در دو جلد با ترجمههای متعددی از جمله ذبیحالله منصوری، فرشته کریمی و داوود نعمتالهی وارد بازار شده است. من این کتاب را با ترجمه هاله هنرزاد از انتشارات نیک فرجام مطالعه کردم.