مرور کتاب “از کتاب رهایی نداریم”
گفتگوی دو اَبَر کتاب باز قهار جهان
این کتاب کتاب به معنای متعارفش نیست! بلکه مثل یک قسمت برنامه کتاب باز است با حضور دو اَبَر کتاب باز قهار جهان: “اومبرتو اکو” و “ژان کلود کریر “.
اومبرتو اکو فیلسوف، منتقد ادبی و رمان‌نویس ایتالیایی بود. وی یکی از مهم‌ترین و پرکارترین اندیشمندان و روشنفکران قرن بیستم و اوایل قرن بیست‌ویکم به‌شمار می‌رود.
ژان-کلود کَریِر فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر فرانسوی بود و در سینما به اقتباس از ادبیات علاقه زیادی داشت.
این دو روشنفکر و ادیب، در این کتاب با هم درباره چیزهای مختلف و عجیب و غریب با محوریت کتاب گفتگو می‌کنند.
پرسش محوری این است: آیا کتاب در آینده این قرن پر تکنولوژی دوام می‌آورد؟
مقاومت کتاب‌ها در یکی از دل انگیزترین حکایات کتاب نشان داده شده است. کریر بیان می‌کند که چگونه یک مرد تمام روز در مترو پاریس اقامت داشت و این کار را برای هر روز بدون سوار شدن به قطار انجام می‌داد. تمام کاری که او می‌کرد خواندن بود. از آنجا که توانایی نشستن در یک کافه را نداشت، در مترو می‌نشست. او از تاریخ گرفته تا رمان تا مقاله همه چیز را می‌خواند. به نظر می‌رسد که او فقط برای لذت بردن از عمل خواندن – یعنی خواندن به خاطر خواندن – می‌خواند. این تا حد زیادی لذت خواندن را حداقل برای من توصیف می کند.
در همان اوایل کتاب، هر دو به این نتیجه می‌رسند که به احتمال زیاد کتاب مانند ویرانی‌هایی که در تاریخ بوده زنده بماند. سپس آنها به سراغ مباحث دیگری می‌روند که در آن با جزئیات به بحث در مواردی مانند کتاب‌های بسیار قدیمی و گران‌قیمت، تجربه‌های خود در پیدا کردن کتاب‌ها، کتاب‌هایی که نابود شده‌اند، جایگاه کتاب در دنیای آشفته امروز، نابودی کتابخانه‌های قدیمی، حماقت، سینما، مردم و فرهنگ‌های مختلف، تاریخ و… می‌پردازند. همچنین در کتاب اکثر دغدغه‌های ذهنی یک فرد کتابخوان به بحث گذاشته می‌شود :
اگر فرهنگ یک فرآیند گسترده انتخاب و فیلتر است، پس آیا کتابی که در دست ماست – بهترین یا بدترین نمایش زمان‌های گذشته هستند؟
آیا کلاسیک‌هایی که ما به آن سر می‌زنیم واقعاً بهترین محصولات فرهنگی دوران خود هستند؟
آیا کتاب‌ها بهترین ابزار ممکن برای بیان از زمان باستان بوده‌اند؟ در مورد دوران ماقبل تاریخ چطور؟
آیا همه شگفتی‌های مدرن فناوری و رسانه‌های دیجیتال، می‌توانند از قابلیت کتاب در حفظ و انتقال اطلاعات پیشی بگیرند؟
وقتی می‌توانیم به هر چیزی در اینترنت دسترسی پیدا کنیم، حافظه به چه معناست؟
امروزه سوزاندن یا تحریم کتاب‌ها به چه شکل است؟
آیا ممکن است که بیشتر دانش ما از گذشته از طریق افراد کم خرد، احمق و افراد با کینه باشد؟
این کتاب حاوی یک گفتگوی بسیار سرگرم کننده بین دو غول ادبی است، غول‌هایی که در زمینه ادبیات و تاریخ بسیار آگاه هستند.
لذت اصلی این کتاب همین گفتگوی فوق العاده بین این دو نفر است. به لطف نقل قول‌های فراوان، ارجاع به حقایق و حکایات تاریخی که بحث‌ها را همراهی می‌کنند، خواندن این کتاب بسیار لذت بخش است و در عین حال گنجینه‌ای از حقایق و حکایت‌های جالب تاریخی است.
اومبرتو اکو و ژان کلود کریر هر دو به اصطلاح کرم کتاب بودند و علاقه بسیار زیادی به پیدا کردن کتاب‌های قدیمی داشتند. اومبرتو اکو یک مجموعه‌دار بود و کتابخانه او بیشتر از ۵۰ هزار جلد کتاب دارد. کتابخانه ژان کلود کریر نیز بیشتر از ۳۰ هزار عنوان کتاب دارد.
اکو مجموعه چشمگیری از کتاب‌های عتیقه داشت. اکو پیش از مرگ آرزو کرده بود که کتاب‌هایش یا به کتابخانه عمومی اهدا شود و یا از طریق حراج فروخته شود تا آنها به دانشگاه راه پیدا کنند. بدن فیزیکی اکو ما را ترک کرده است اما روح او در کتاب‌هایش باقی مانده است. کتاب‌های فیزیکی ممکن است روزی از روی زمین ناپدید شوند، اما تجارب خواندن ما زنده می‌ماند. این پایان کتاب نیست.
“از کتاب رهایی نداریم” کتابی است که هر عاشق کتابی باید آن را بخواند. کتابی که علاوه بر اطلاعات زیادی که پیرامون خود کتاب به خواننده می‌دهد سراسر لذت است و شیرینی آن تا مدت‌ها با شما می‌ماند.
فقط می‌توان غمگین شد که همه گفتگوهای خوب سرانجام باید به پایان برسند.
سلام
چه کتاب خوبی، ممنون از معرفی این کتاب، حتما تهیه میکنم.🌺🌺